Nhóm nghề quản trị mạng và bảo mật hệ thống¶

Tóm lược nội dung

Bài này trình bày những nét chính về nhóm nghề quản trị mạng và bảo mật hệ thống.

Khái quát¶

Quản trị mạng và bảo mật hệ thống là nhóm nghề đóng vai trò sống còn trong việc bảo vệ thông tin và duy trì hoạt động ổn định cho bất kỳ tổ chức nào, đặc biệt trong bối cảnh công nghệ số phát triển mạnh mẽ và các nguy cơ an ninh mạng ngày càng gia tăng.

Quản trị mạng¶

1. Nhiệm vụ chính:

Người quản trị mạng chịu trách nhiệm xây dựng, quản lý, và duy trì mạng máy tính của một tổ chức, bao gồm:

Cài đặt hệ thống mạng.
Cấu hình các thiết bị mạng: router, switch, firewall.
Bảo đám mạng hoạt động ổn định và hiệu quả.

2. Công việc cụ thể:

Thiết lập và bảo trì: bảo đảm các thành phần trong mạng như máy chủ, thiết bị lưu trữ và các máy trạm hoạt động "mượt mà".
Giám sát: sử dụng các công cụ giám sát để theo dõi và bảo đảm rằng lưu lượng dữ liệu qua mạng không bị nghẽn hay chậm trễ.
Khắc phục sự cố: khi có sự cố xảy ra như mất kết nối, lỗi phần cứng hoặc phần mềm, người quản trị mạng phải nhanh chóng xử lý nhằm duy trì hoạt động liên tục của hệ thống.
Tối ưu hóa: tăng cường khả năng truyền tải dữ liệu và bảo vệ hệ thống khỏi các lỗ hổng tiềm ẩn.

Bảo mật hệ thống¶

1. Nhiệm vụ chính:

Chuyên gia bảo mật hệ thống chịu trách nhiệm bảo vệ dữ liệu và tài nguyên thông tin của tổ chức khỏi các cuộc tấn công từ bên ngoài và bên trong. Công việc này bao gồm việc thiết lập các quy tắc bảo mật, ngăn chặn các mối đe dọa an ninh mạng, và khắc phục hậu quả khi bị tấn công.

2. Công việc cụ thể:

Thiết lập chính sách: xây dựng và thực hiện các quy tắc an toàn cho hệ thống như mã hóa dữ liệu, tạo mật khẩu mạnh, kiểm soát truy cập.
Phân tích lỗ hổng bảo mật: phát hiện và đánh giá các điểm yếu trong hệ thống mà tin tặc có thể khai thác.
Phát hiện tấn công: sử dụng các công cụ bảo mật để giám sát và phát hiện các hành vi đáng ngờ nhằm phòng chống các cuộc tấn công từ malware, virus, truy cập trái phép hoặc tấn công DDoS.
Hướng dẫn người dùng: hướng dẫn nhân viên trong tổ chức của mình cách bảo vệ thông tin cá nhân và nhận diện các nguy cơ bảo mật như phishing, email độc hại.
Phục hồi sau sự cố: trong trường hợp hệ thống bị tấn công, chuyên gia bảo mật sẽ triển khai các biện pháp phục hồi dữ liệu và giảm thiểu tác động của cuộc tấn công.

Kiến thức và kỹ năng cần có¶

Kiến thức chuyên môn sâu về mạng máy tính như: giao thức mạng, hệ thống tường lửa, hệ điều hành.
Kiến thức về các công cụ và phần mềm bảo mật: phần mềm antivirus, IDS/IPS (Intrusion Detection/Prevention Systems), công cụ mã hóa.
Kỹ năng giải quyết vấn đề: xử lý nhanh các tình huống khẩn cấp như mất kết nối hoặc bị tấn công mạng.
Kỹ năng quản lý dự án: lập kế hoạch, triển khai và duy trì các hệ thống mạng và bảo mật phù hợp với yêu cầu và ngân sách của tổ chức.

Ngành học liên quan¶

1. Công nghệ thông tin

Đây là ngành học tổng quát về công nghệ thông tin, giúp nắm bắt các kiến thức cơ bản và nâng cao về mạng máy tính, hệ thống thông tin, lập trình, cơ sở dữ liệu và bảo mật.

Một số môn học liên quan:

Hệ điều hành (Operating Systems)
Mạng máy tính (Computer Networks)
Quản trị hệ thống (System Administration)
Bảo mật mạng (Network Security)
Lập trình mạng (Network Programming)

2. Khoa học máy tính

Tương tự công nghệ thông tin, và có thể xem tên gọi khác của "công nghệ thông tin", khoa học máy tính cung cấp những kiến thức cốt lõi về cấu trúc mạng và bảo mật thông tin.

Một số môn học liên quan:

Lập trình hệ thống (Systems Programming)
Kiến trúc máy tính và mạng (Computer Architecture and Networking)
Mật mã học (Cryptography)
Quản lý và bảo vệ dữ liệu (Data Security and Management)

3. Kỹ thuật máy tính

Ngành học này kết hợp giữa phần cứng và phần mềm, giúp nắm vững cách thiết kế, cấu hình và bảo mật các hệ thống máy tính và mạng.

Một số môn học liên quan:

Thiết kế hệ thống mạng (Network Systems Design)
Phần cứng mạng (Network Hardware)
Bảo mật hệ thống nhúng (Embedded System Security)

4. Mạng máy tính và truyền thông

Ngành học này tập trung vào việc thiết kế, xây dựng và quản lý mạng lưới truyền thông dữ liệu giữa các máy tính và thiết bị trong một tổ chức.

Một số môn học liên quan:

Giao thức truyền thông (Network Protocols)
Quản lý và cấu hình hệ thống mạng (Network Configuration and Management)
Mạng không dây (Wireless Networks)
Công nghệ truyền thông (Communication Technologies)

5. An ninh mạng

Ngành học này chuyên sâu vào việc bảo vệ hệ thống thông tin và mạng khỏi các mối đe dọa an ninh mạng.

Một số môn học liên quan:

Bảo mật thông tin (Information Security)
An ninh mạng và dữ liệu (Data and Network Security)
Phân tích và ứng phó sự cố mạng (Incident Response and Forensics)
Hệ thống tường lửa và IDS (Firewall and Intrusion Detection Systems)

6. Kỹ thuật phần mềm

Ngành học này tập trung vào việc phát triển và bảo trì các phần mềm, trong đó có bảo mật phần mềm và phát triển các ứng dụng mạng an toàn.

Một số môn học liên quan:

Phát triển ứng dụng mạng an toàn (Secure Software Development)
Đảm bảo chất lượng phần mềm (Software Quality Assurance)
Bảo mật ứng dụng (Application Security)

7. Hệ thống thông tin

Ngành học này tập trung vào việc:

Thu thập, quản lý và sử dụng thông tin trong tổ chức.
Quản lý và triển khai hệ thống thông tin an toàn trong tổ chức.

Một số môn học liên quan:

Bảo mật hệ thống thông tin (Information Systems Security)
Quản trị hệ thống và mạng (System and Network Administration)
Quản lý cơ sở hạ tầng IT (IT Infrastructure Management)

8. Pháp y số

Ngành học này chuyên sâu vào việc điều tra và phục hồi dữ liệu liên quan đến tội phạm mạng hoặc các cuộc tấn công mạng. Công việc của chuyên gia pháp y số là thu thập bằng chứng số từ các hệ thống máy tính, mạng và các thiết bị điện tử.

Một số môn học liên quan:

Điều tra tội phạm mạng (Cybercrime Investigation)
Phục hồi dữ liệu (Data Recovery)
Pháp y số và bảo mật (Digital Forensics and Security)

9. Chứng chỉ chuyên môn và khóa học ngắn hạn

Nhu cầu nhân lực¶

Đây là nhóm nghề được dự đoán có sự tăng trưởng ổn định, vì những lý do sau:

Tình hình hiện tại:
- Các tổ chức ngày càng sử dụng hệ thống mạng và công nghệ thông tin để vận hành.
- Số lượng và mức độ phức tạp của các cuộc tấn công mạng gia tăng.
- Các đạo luật hoặc quy định về bảo mật thông tin đã trở nên nghiêm ngặt hơn, đòi hỏi các tổ chức phải tuyển dụng những chuyên gia giỏi.
Xu hướng tương lai:
- Nhiều tổ chức thực hiện chuyển đổi số hoặc chuyển đổi sang mô hình kinh doanh số và điện toán đám mây.
- Sự phát triển của IoT và AI có thể tạo ra những rủi ro bảo mật mới.
- Nhiều nước đang đầu tư vào các giải pháp bảo mật để bảo vệ hệ thống quốc gia trước các cuộc tấn công mạng từ bên ngoài.

Some English words¶

Vietnamese	Tiếng Anh
an ninh mạng	cybersecurity
bảo mật hệ thống	system security
công nghệ thông tin	information technology
khoa học máy tính	computer science
kỹ thuật máy tính	computer engineering
kỹ thuật phần mềm	software engineering
mạng máy tính và truyền thông	computer networks and communications
pháp y số	digital forensics
quản trị mạng	network administration