Ngôn ngữ truy vấn dữ liệu¶

Khái niệm¶

SQL (Structured Query Language), tạm dịch là ngôn ngữ truy vấn có cấu trúc, là ngôn ngữ được thiết kế để quản lý và xử lý cơ sở dữ liệu quan hệ.

SQL được phân thành ba loại dựa trên thao tác đối với dữ liệu:

• DDL (Data Definition Language):

  DDL là những câu lệnh dùng để định nghĩa cấu trúc của cơ sở dữ liệu, bao gồm tạo, thay đổi và xóa các đối tượng của cơ sở dữ liệu.

• DML (Data Manipulation Language):

  DML là những câu lệnh dùng để quản lý dữ liệu, bao gồm truy hồi, thêm, cập nhật và xóa dữ liệu.

• DCL (Data Control Language):

  DCL là những câu lệnh dùng để kiểm soát việc truy xuất dữ liệu, bao gồm cấp và thu hồi quyền và đặc quyền.

Ngoài ra, còn có thêm những loại khác như TCL (Transaction Control Language), DQL và các lệnh tiện ích.

Trong chương trình phổ thông, ta chủ yếu quan tâm câu lệnh SELECT.

Cú pháp câu lệnh SELECT¶

SELECT <cột>
FROM <bảng>
[WHERE <biểu thức điều kiện>]
[GROUP BY <cột>]
[HAVING <điều kiện trên nhóm>]
[ORDER BY <cột> ASC | DESC]

Truy vấn dữ liệu trên một bảng¶

Cho bảng dữ liệu ThucDon gồm 4 cột và 5 bộ (mẫu tin).

Truy vấn toàn bộ dữ liệu trong bảng¶

Muốn kết quả hiển thị những cột nào, ta liệt kê tên những cột đó trong mệnh đề select.

Dấu sao * đại diện cho tất cả cột có trong bảng ThucDon. Đồng nghĩa tất cả cột đều được hiển thị.

Trong mệnh đề from, ta chỉ định tên của những bảng có liên quan.

Nếu các cột nằm ở nhiều bảng khác nhau thì ta sử dụng toán tử kết nối bảng. (Bài này không đề cập việc kết nối bảng)

Ví dụ 1:

1
2

select *
from ThucDon

1

Dấu sao `*` đại diện cho tất cả cột có trong bảng. Như vậy, kết quả sẽ có đủ 4 cột của bảng `ThucDon`.

Truy vấn có điều kiện¶

Không phải lúc nào ta cũng muốn lấy tất cả mẫu tin, mà chỉ cần lọc ra những mẫu tin thỏa điều kiện nào đó.

Để lọc mẫu tin, ta viết điều kiện cần lọc trong mệnh đề where bằng các toán tử như: bằng =, khác <>, >, >=, <, <=, <>, and, or, not, v.v...

Ví dụ 1 ở trên không có mệnh đề where. Nghĩa là tất cả mẫu tin đều được hiển thị. Nói cách khác, kết quả truy vấn của ví dụ 1 là toàn bộ dữ liệu của bảng ThucDon.

So sánh bằng¶

Ví dụ 2:
Viết truy vấn cho biết cà phê sữa đá giá bao nhiêu.

1
2
3

select TenMon, DonGia
from ThucDon
where TenMon = 'Cà phê sữa đá'

Kết quả:

1

select TenMon, DonGia from ThucDon where DonGia = 25000

So sánh khác¶

Ví dụ 3:
Viết truy vấn liệt kê tất cả các món không phải món ăn.

1
2
3

select TenMon, LoaiMon
from ThucDon
where LoaiMon <> "food"

Ví dụ 4:
Viết truy vấn cho biết những món nào có giá từ 30 ngàn trở xuống.

1
2
3

select TenMon, DonGia
from ThucDon
where DonGia <= 30000

Kết quả:

So sánh chuỗi theo mẫu¶

Toán tử bằng = dùng để so sánh chuỗi chính xác. Trong trường hợp so sánh chuỗi một cách gần đúng hoặc tương đối, còn gọi là so sánh theo mẫu, ta sử dụng toán tử like (tạm dịch "giống như là") và ký tự đại diện % hoặc _.

Ví dụ 5
Viết truy vấn tìm các món có chữ "ngư" hoặc "ngự" trong tên.

1
2
3

select MaMon, TenMon
from ThucDon
where TenMon like '%ngu%'

Kết quả:

Thông thường, MySQL không phân biệt ngư, ngự, ngừ, ngữ, v... nên ta có thể viết mẫu là '%ngu%' để phủ hết các trường hợp liên quan.

1
2
3

select TenMon
from ThucDon
where TenMon like '%g'

Sắp xếp kết quả hiển thị¶

Để kết quả hiển thị theo một thứ tự mong muốn, ta liệt kê những cột cần sắp xếp trong mệnh đề order by, kèm theo từ khóa chỉ định thứ tự tăng dần hoặc giảm dần.

Ví dụ 6:
Viết truy vấn để lập danh sách các món uống có giá tăng dần.

1
2
3
4

select TenMon, LoaiMon, DonGia
from ThucDon
where LoaiMon = 'drink'
order by DonGia

Kết quả:

Ví dụ 7:

1
2
3
4

select TenMon, LoaiMon, DonGia
from ThucDon
where LoaiMon = 'food'
order by DonGia, TenMon desc

Sơ đồ tóm tắt nội dung¶

Some English words¶