Phần mềm mã nguồn mở và thương mại¶

Phần mềm mã nguồn mở¶

Khái niệm¶

Mã nguồn là một dạng của phần mềm máy tính mà con người có thể đọc được, bao gồm các dòng văn bản là các lệnh viết bằng ngôn ngữ lập trình dùng để điều khiển hoạt động của máy tính.

Phần mềm mã nguồn mở (1) là phần mềm có giấy phép cho phép người dùng được quyền xem, sử dụng, bổ sung và phân phối lại mã nguồn. Nói cách khác, mã nguồn của loại phần mềm này được công khai để công chúng kiểm tra và bổ sung.

1. Một số sách ghi ngắn gọn hơn là phần mềm nguồn mở.

Ví dụ:

Chromium là trình duyệt web mã nguồn mở. Mã nguồn của Chromium có thể xem tại https://chromium.googlesource.com/chromium/src/

Đặc điểm¶

1. Tính minh bạch
   Việc truy xuất mã nguồn giúp người dùng hiểu được cơ chế vận hành của phần mềm và thực hiện các điều chỉnh cho phù hợp với nhu cầu của mình. Bản chất mở làm cho các vấn đề bảo mật và các lỗ hổng tiềm ẩn được phát hiện sớm và khắc phục nhanh hơn, khi có rất nhiều cặp mắt theo dõi, đồng nghĩa phần mềm sẽ an toàn hơn. Sự minh bạch này cũng thúc đẩy khả năng học tập và cộng tác.

2. Khả năng cộng tác
   Phần mềm mã nguồn mở có thể phát triển mạnh nhờ cộng đồng lập trình viên. Các lập trình viên hoặc người biết lập trình trên thế giới có thể đóng góp cho phần mềm bằng cách sửa lỗi, bổ sung tính năng hoặc cải thiện chất lượng của phần mềm.

3. Cộng đồng
   Một số phần mềm mã nguồn mở có cộng đồng lớn giúp người dùng có thể tìm được sự trợ giúp khi cần.

4. Tính đa dạng
   Vì những người đóng góp cho phần mềm có nền tảng bản thân khác nhau, nên phần mềm có thể được phân hóa hoặc phân mảnh, dẫn đến các quan điểm và giải pháp sáng tạo khác nhau.

   Ví dụ: Một thống kê cho biết, có đến hơn 600 bản phân phối Linux, chưa kể 500 bản khác đang phát triển.

5. Chi phí
   Phần mềm mã nguồn mở thường miễn phí, giúp cá nhân, tổ chức có thể tiết kiệm chi phí.

   Về chi phí sử dụng

   Điều này không đồng nghĩa phần mềm mã nguồn mở luôn miễn phí hay người dùng sẽ luôn tiết kiệm được chi phí đối với phần mềm mã nguồn mở, bởi vì nhiều yếu tố khác có thể xuất hiện trong quá trình sử dụng khiến chi phí phát sinh.

Giấy phép¶

Giấy phép mã nguồn mở là giấy phép đi kèm phần mềm mã nguồn mở, nêu rõ các điều khoản và điều kiện liên quan đến việc sử dụng, sửa đổi và phân phối lại phần mềm.

Mỗi loại giấy phép có những yêu cầu riêng, chẳng hạn:

• Ghi công tác giả gốc.
• Miễn trừ trách nhiệm của người phân phối.
• Bắt buộc công bố mã nguồn chỉnh sửa mới.
• Chia sẻ các sửa đổi theo cùng một giấy phép.
• Không sử dụng phần mềm vì mục đích cụ thể nào đó.
• v.v...

Một số giấy phép mã nguồn mở thông dụng là:

• GNU General Public License (GPL)
• Apache License
• MIT License
• v.v...

Các loại phần mềm¶

Phân loại¶

Khi phân loại theo phương thức chuyển giao sử dụng, phần mềm được chia làm ba loại:

• Phần mềm thương mại
• Phần mềm mã nguồn mở
• Phần mềm miễn phí

Ví dụ:

Bảng sau kể tên một số phần mềm thương mại, mã nguồn mở và miễn phí có cùng tính năng.

So sánh¶

Bảng sau thể hiện những điểm khác biệt giữa ba loại phần mềm:

Mỗi loại phần mềm đều có những ưu điểm và hạn chế riêng. Việc lựa chọn loại phần mềm nào tùy thuộc vào nhu cầu và điều kiện của mỗi cá nhân, tổ chức.

Sơ đồ tóm tắt nội dung¶

Some English words¶